کلمه Bios به چه معناست ؟
کلمه بایوس مخفف عبارت Basic Input/Output System به معنای " سامانه ورودی / خروجی پایه ای " بوده و معمولا با نام های زیر نیز شناخته می شود :
System Bios ( بایوس سیستم )
Rom Bios ( بایوس فقط خواندنی )
PC Bios ( بایوس کامپیوتر )
( به اشتباه ) بایاس یا بیوس
Bios لپ تاپ چیست ؟
بایوس یک سفت افزار است Firmware است که در داخل یک تراشه بر روی همه مادربرد در لپ تاپ سازگار با IBM قرار میگیرد.
سفت افزار به برنامه های سطح پایین تقریبا ثابتی گفته میشود که در چیپ های الکتریکی ذخیره شده و معمولا کنترل آن دستگاه را بر عهده میگیرند.
سفت افزار بایوس فقط خواندنی است به همین دلیل به آن Rom Bios نیز گفته می شود.
توجه کنید که حافظه فقط خواندنی هم تحت شرایطی مانند آپدیت کردن و... قابل تعویض است.
Bios
زمانیکه لپ تاپ را روشن میکنید ، بایوس وارد عمل شده و همانطور که از نامش پیداست ، انواع ورودی و خروجی ها را تشخیص داده ، مدیریت کرده و آن ها را تست میکند.
پس از تست کردن نوبت به آن میرسد که سیستم عامل را راه اندازی کند. این کار با تشخیص دادن رکورد راه انداز اصلی روی حافظه تنظیم شده ( حافظه ای که در بایوس تنظیم میشود تا بوت از طریق آن انجام گیرد مثل هارد دیسک ها ، فلش مموری ها و...) انجام میگیرد.
چیپ بایوس
چیپ اصلی بایوس معمولا به صورتی است که بتوان آن را به صورت فیزیکی از روی بورد جدا کرد.
این قابلیت این امکان را به کاربر میدهد تا در صورتی که بایوس به عنوان یکی از قطعات مادر بورد صدمه دیده باشد یا در برنامه اصلی آن تغییراتی ایجاد شود که بایوس را به کلی غیر قابل استفاده کند.
بدون تعویض مادر بورد ، آن تراشه را با یک تراشه جدید ( دقیقا با همان مدل ) تعویض کند.
وظایف بایوس
1.Power On Self Test
بایوس قطعات سخت افزاری را قبل از راه اندازی سیستم عامل تست و آزمایش میکند تا از سالم بودن و کارکردن صحیح آنها مطمئن شود.
در صورت وجود مشکلی در قطعات سخت افزاری ( مثلا نصب نبودن ) این خطا توسط بوق هایی که به Beep معروف اند به کاربر اطلاع داده میشود.
2.درایوهای بایوس
درایوها رابط بین سخت افزار و نرم افزار هستند.بایوس نیز با استفاده از درایوهای سطح پایین امکان کنترل سایر قطعات و ورودی ها مانند کیبورد را فراهم میکند.به این ترتیب امکان کنترل کردن قطعات و آماده سازی آن ها فراهم میشود.
3.راه اندازی سیستم عامل
بایوس با استفاده از رکورد راه انداز اصلی موجود در حافظه های جانبی ، کنترل سیستم را به سیستم عامل میسپارد.
این فرآیند آخرین کاری است که بایوس هنگام روشن کردن لپ تاپ انجام میدهد.
بایوس برای اینکار به ترتیب حافظه هایی که برای بوت شدن اولویت بندی شده اند را چک کرده و در صورتی که همه چیز اوکی باشد سیستم عامل را بارگذاری میکند.
4.پیکربندی های بایوس
بایوس به کاربر این امکان را میدهد که بنابر نیاز وی ، تطابق و هماهنگی قطعات ، کارایی و عملکرد سیستم ، تنظیمات پایه ای سخت افزارها را انجام دهد.
برای مثال کاربر میتواند برای حافظه های مختلف اولویت بوت شدن را تنظیم کند ، ماژول Onboard صدای کنترلر USB را تنظیم کند ، درگاه های مختلف از جمله درگاه موازی و سریال را پیکربندی کند ، درصورت نیاز منابع را Overckock کند و .... این کار با استفاده از رابط بایوس یعنی Setup انجام میگیرد.
5.فعال کردن بایوس سایر قطعات
ممکن است فکر کنید که بایوس خودش به تنهایی عمل آماده سازی را انجام میدهد ولی اگر دقت کنید ، تقریبا غیر ممکن است اما با یک ایده عالی میتوان این مشکل را برطرف کرد.
نصب کردن یک بایوس دیگر روی کارت های اضافی از قبیل کارت گرافیک .
به این ترتیب بایوس مادربورد فقط بایوس کارت گرافیک را شناخته و آن را فعال کرده و ما تصویر را از طریق آن بایوس هنگام روشن کردن لپ تاپ به دست می آوریم.
6.کنترل قطعات سخت افزاری
این مورد یکی از مهمترین وظایف بایوس است .بایوس با استفاده از درایوها و پیکربندی های خود ، منابع سیستمی را کنترل می کند.این کنترل ابتدایی و پایه ای بوده و صرفا به معنای بالا بردن کارایی نیست.
