شاید تصور کنید که فن لپ تاپ فقط برای خنک کردن پردازنده و کارت گرافیک استفاده میشود اما واقعیت این است که عملکرد سیستم خنک کننده تاثیر مستقیم و قابل توجهی روی سلامت و عمر باتری لپ تاپ دارد.در این مقاله بررسی میکنیم که این ارتباط چگونه شکل میگیرد و چطور میتوان با مدیریت درست حرارت ، عمر باتری را افزایش داد.
سیستم خنک کننده لپ تاپ چگونه کار میکند ؟؟
لپ تاپ ها معمولا فصای محدودی دارند ، بنابراین سیستم خنک کننده آنها باید جمع و جور ، کم صدا و موثر باشد.اجزای اصلی سیستم خنک کننده عبارت اند از :
· فن (Fan) : ایجاد جریان هوا برای انتقال گرما
· هیت پایپ (Heat Pipe) : انتقال حرارت از پردازنده یا GPU به فن
· هیت سینک (Heat Sink) : پخش حرارت سریع برای تسریع خنک شدن
وظیفه این مجموعه ، به حداقل رساندن دمای قطعات اصلی مثل CPU و GPU است زیرا این دو بخش ، اصلی ترین تولیدکننده گرما هستند.
تاثیر دمای بالا بر باتری چیست
باتری های لپ تاپ معمولا از نوع لیتیوم – یونی یا لیتیوم – پلیمر هستند. این نوع باتری ها به دما بسیار حساس اند. وقتی دمای داخلی لپ تاپ بیش از حد بالا برود :
· واکنش های شیمیایی داخل باتری سریع تر و ناپایدارتر میشوند.
· ظرفیت باتری به مرور کاهش پیدا میکند ( مثلا بعد از چند ماه ، باتری به جای 5 ساعت ، 2 ساعت شارژ نگه میدارد )
· احتمال متورم شدن با خرابی باتری بیشتر میشود . ( در موارد شدید حتی خطر انفجار وجود دارد )
· لپ تاپ سریع تر خاموش میشود یا شارژ نگه نمیدارد.
نقش فن در کنترل دمای نزدیک به باتری
در برخی از مدل های لپ تاپ ، باتری به CPU و GPU در جایگاهی بسیار نزدیک قرار دارد.اگر فن نتواند به درستی کار کند حرارت از قطعات داغ به باتری منتقل میشود و این موضوع باعث میشود دمای باتری همیشه بالا باشد حتی در مواقع استندبای یا کارهای سبک.در چنین شرایطی طول عمر آن به شدت کاهش می یابد .
نشانه های ضعیف شدن سیستم خنک کننده
مشاهده هر کدام از موارد زیر نشان دهنده ضعیف شدن فن لپ تاپ است و نیاز به بررسی یا تمیزکاری آن دارد.
· صدای غیرعادی یا بیش از حد فن
· داغ شدن بیش از حد بدنه لپ تاپ ، خصوصا قسمت پایین با کنار باتری
· کاهش محسوس عمر باتری
· خاموش شدن ناگهانی در هنگام انجام کارهای سنگین
راهکارهایی برای خنک نگه داشتن لپ تاپ و محافظت از باتری
1. تمیز کردن فن و دریچه های هوا
گرد و غبار دشمن فن است.هر 4 تا 6 ماه یکبار سرویس دوره ای دستگاه رو انجام دهید. اگر تجربه این کار را ندارید حتما به مراکز تخصصی مراجعه کنید.
2. استفاده از کول پد یا پایه خنک کننده
این وسیله ساده میتواند 5 تا 10 درجه دمای لپ تاپ را کاهش دهد.
3. استفاده روی سطوح صاف و سخت
قراردادن لپ تاپ بر روی پتو ، تخت ، بالشت یا موکت و فرش باعث قطع جریان هوا میشود و دما را بالا میبرد.
4. به روزرسانی درایورهای سخت افزاری و بایوس
گاهی با آپدیت ساده ، سیستم خنک کننده بهتر عمل میکند.
5. بستن نرم افزارهای سنگین هنگام شارژ
ترکیب گرمای ناشی از پردازش سنگین و شارژ شدن ، میتواند سرعت فرسودگی باتری را بالا ببرد.
جمع بندی
بسیاری از کاربرای براین باورند که عمر باتری فقط به نحوه شارژ بستگی دارد در صورتی که دمای داخلی لپ تاپ ، خصوصا اگر سیستم خنک کننده ضعیف باشد ، یکی از اصلی ترین دلالیل خراب شدن باتری لپ تاپ می باشد.
با مراقبت ساده از فن و مدیریت دما ، هم عملکرد سیستم بهتر میشود و هم عمر باتری را افزایش میدهد.
